Raport ws. szkoleń maszynistów

Źródło: www.centrumprasowe.pap.pl

Autorami raportu jest 7 organizacji branżowych i biznesowych: Fundacja ProKolej, Związek Niezależnych Przewoźników Kolejowych, Izba Gospodarcza Transportu Lądowego, Railway Business Forum, Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa, Klaster Luxtorpeda 2.0, Business Centre Club. W pracach uczestniczyli również eksperci z firmy doradczej Nexus Consultants oraz dr Ewa Jarczewska-Gerc z Uniwersytetu SWPS.

Przedstawiciele organizacji zwrócili uwagę na niedobór maszynistów szacowany obecnie na 2000 osób, z perspektywą pogłębienia deficytu do ponad 5000 ze względu na rosnący efekt luki pokoleniowej. Przyczyną jest m.in. przestarzały i nieefektywny system szkolenia, który skupia się na długości i formie szkolenia, a nie na jego efektach.

Wskazano na m.in. następujące paradoksy i niedoskonałości:

- W Czechach można zostać maszynistą w pół roku, a w Polsce - w 2-3 lata, przy czym maszynista wyszkolony w Czechach może prowadzić pociągi w Polsce (o ile zna język polski). Prawo unijne określa ile powinien wiedzieć maszynista, a prawo polskie - ile czasu ma się uczyć.

- Kandydat na maszynistę nie może nosić szkieł kontaktowych, ale maszynista, który funkcjonuje na rynku – może.

- Absolwent technikum i absolwent ASP to z punktu widzenia systemu szkolenia na maszynistę kandydaci z jednakową, zerową wiedzą o kolei.

- Okres szkolenia maszynisty jest dwukrotnie dłuższy niż pilota i od 4 do10 razy dłuższy niż kierowcy zawodowego.

- Państwo wydatkuje dziesiątki mld PLN na inwestycję w infrastrukturę kolejową, ale zapomina o infrastrukturze społecznej. Deficyt maszynistów może zagrozić m.in. faktycznej realizacji Komponentu Kolejowego CPK: pociągi po nowych liniach nie pojadą, jeśli będzie brakowało maszynistów.

Intencją przewoźników nie jest prowadzenie szkoleń zawodowych, ale przewożenie towarów i pasażerów. Przewoźnicy kolejowi potrzebują kandydatów gotowych świadczyć pracę niemal od początku zatrudnienia, po odbyciu odpowiedniego stażu stanowiskowego (np. zapoznania z danym typem lokomotywy). Obecnie przewoźnik, aby rozpocząć szkolenie kandydata musi go najpierw zatrudnić i przez 2-3 lata szkolić. Przez ten czas kandydat nie może świadczyć żadnej pracy, w związku z czym najczęściej proponuje się kandydatowi zatrudnienie za pensję minimalną. Pomimo tego koszt przeszkolenia kandydata szacowany jest na 100-200 tys. PLN - bez gwarancji, że kandydat zda egzamin albo np. nie zostanie podkupiony przez konkurencję.